19 August 2015, 16:45
Toen we in juni op Kalymnos verbleven was dat natuurlijk DE mogelijkheid om even iets meer te gaan vernemen over de befaamde sponzen. Tenslotte staat Kalymnos te boek als "het sponzeneiland".
Eerst trokken we naar 'NAUTILOS" in Pothia waar sponzen bewerkt en verkocht worden. Ligt aan de rand van de stad en wordt niet gefrequenteerd door de gidsen die met hele groepen aankomen vanuit Kos en naar de "sponsensupermarkten" gaan. Van een hele vriendelijke mevrouw kregen we een hele uitleg over de verschillende soorten sponzen. Ook over de verschillende kleuren die ze hebben naargelang de soort of de diepte waarop ze leven. Want sponzen zijn in feite levende wezens die op de bodem van de zee toeven/groeien. En duiken naar sponzen is niet zonder gevaar. Zeker in het verre verleden toen dat gebeurde zonder duikuitrusting. Uit onderzoek blijkt dat, alleen al tussen 1886 en 1910, zowat 10.000 Kalymniotische mannen tijdens het duiken stierven.
In Vlichadia in het museum met de vondsten van de duiker Stavros Valsamidis zijn tientallen soorten sponzen uitgestald.
Een heel aangename, en zeer leerrijke, ontmoeting was die met Nikolas in Palionisos. Hij was in zijn jeugd sponzenduiker, net als zijn vader die dit deed tot zijn 50-tigste. Hij was net sponzen aan het bewerken toen we daar kwamen. Die worden bijgeknipt met net eenzelfde schaar als die gebruikt werd vroeger om schapen te scheren. Na het knippen begon hij met een rieten stokje op de sponzen te slaan. Bleek dat dit was om de laatste restantjes vuil uit de sponzen te krijgen.
Het sponsduiken en de verwerking van sponzen waren tot in de jaren zestig van de 20e eeuw van groot belang voor de economie van Kalymnos. Maar die economische afhankelijkheid is de afgelopen tientallen jaren behoorlijk verminderd. Sterke concurrentie uit met name het Caribisch gebied, de opkomst van de synthetische spons en een ziekte die in 1987 en in 1999 uitbrak onder de sponzen van de Middellandse Zee, zorgden ervoor dat sponzen niet meer de belangrijkste bron van inkomsten waren voor de bewoners van Kalymnos. Er zijn nog wel steeds enkele sponsfabrieken te vinden op Kalymnos, waar sponzen schoongemaakt en bewerkt worden. Door de verarmde oogstgebieden rond Kalymnos duiken de huidige sponzenvissers vandaag de dag voornamelijk rond Cyprus en langs de kusten van Noord-Afrika. Op het hoogtepunt van de sponzenvisserij had Kalymnos een vloot van wel 350 schepen met minimaal twaalf duikers aan boord.
Tegenwoordig liggen in de winkels waarschijnlijk meer sponzen uit Florida en het Caraïbisch gebied dan uit de Middellandse Zee. In Florida werd de sponzenindustrie zelfs opgericht door uitgeweken Grieken in het plaatsje Tarpon Springs.
Alhoewel het duiken naar sponzen nu niet meer in Kalymnos beoefend wordt, zijn er wel nog plaatsen waar ze bewerkt (en verkocht) worden.
De meeste boten die gebruikt werden in het verleden voor het sponzenduiken waren "achtarmas" of "michanokaiko". Een replica van een "achtarmas" werd op 9 augustus laatstleden gedoopt en te water gelaten in Kalymnos.
De " GEORGE TRIPOLITIS ", gebouwd in Kalymnos op de scheepswerf van de familie Saroukou is een exacte kopie van een vaartuig gebouwd in 1938. Dit vaartuig werd gebruikt tot 1980
Een interessant boek is The Sea and the Stone, geschreven door het Australisch echtpaar Charmian Clift en George Johnston, waarin de sponzenvisserij op Kalymnos centraal staat. Het echtpaar verbleef op het eiland in 1954-1955 en schreef er deze roman.
Eerst trokken we naar 'NAUTILOS" in Pothia waar sponzen bewerkt en verkocht worden. Ligt aan de rand van de stad en wordt niet gefrequenteerd door de gidsen die met hele groepen aankomen vanuit Kos en naar de "sponsensupermarkten" gaan. Van een hele vriendelijke mevrouw kregen we een hele uitleg over de verschillende soorten sponzen. Ook over de verschillende kleuren die ze hebben naargelang de soort of de diepte waarop ze leven. Want sponzen zijn in feite levende wezens die op de bodem van de zee toeven/groeien. En duiken naar sponzen is niet zonder gevaar. Zeker in het verre verleden toen dat gebeurde zonder duikuitrusting. Uit onderzoek blijkt dat, alleen al tussen 1886 en 1910, zowat 10.000 Kalymniotische mannen tijdens het duiken stierven.
In Vlichadia in het museum met de vondsten van de duiker Stavros Valsamidis zijn tientallen soorten sponzen uitgestald.
Een heel aangename, en zeer leerrijke, ontmoeting was die met Nikolas in Palionisos. Hij was in zijn jeugd sponzenduiker, net als zijn vader die dit deed tot zijn 50-tigste. Hij was net sponzen aan het bewerken toen we daar kwamen. Die worden bijgeknipt met net eenzelfde schaar als die gebruikt werd vroeger om schapen te scheren. Na het knippen begon hij met een rieten stokje op de sponzen te slaan. Bleek dat dit was om de laatste restantjes vuil uit de sponzen te krijgen.
Het sponsduiken en de verwerking van sponzen waren tot in de jaren zestig van de 20e eeuw van groot belang voor de economie van Kalymnos. Maar die economische afhankelijkheid is de afgelopen tientallen jaren behoorlijk verminderd. Sterke concurrentie uit met name het Caribisch gebied, de opkomst van de synthetische spons en een ziekte die in 1987 en in 1999 uitbrak onder de sponzen van de Middellandse Zee, zorgden ervoor dat sponzen niet meer de belangrijkste bron van inkomsten waren voor de bewoners van Kalymnos. Er zijn nog wel steeds enkele sponsfabrieken te vinden op Kalymnos, waar sponzen schoongemaakt en bewerkt worden. Door de verarmde oogstgebieden rond Kalymnos duiken de huidige sponzenvissers vandaag de dag voornamelijk rond Cyprus en langs de kusten van Noord-Afrika. Op het hoogtepunt van de sponzenvisserij had Kalymnos een vloot van wel 350 schepen met minimaal twaalf duikers aan boord.
Tegenwoordig liggen in de winkels waarschijnlijk meer sponzen uit Florida en het Caraïbisch gebied dan uit de Middellandse Zee. In Florida werd de sponzenindustrie zelfs opgericht door uitgeweken Grieken in het plaatsje Tarpon Springs.
Alhoewel het duiken naar sponzen nu niet meer in Kalymnos beoefend wordt, zijn er wel nog plaatsen waar ze bewerkt (en verkocht) worden.
De meeste boten die gebruikt werden in het verleden voor het sponzenduiken waren "achtarmas" of "michanokaiko". Een replica van een "achtarmas" werd op 9 augustus laatstleden gedoopt en te water gelaten in Kalymnos.
De " GEORGE TRIPOLITIS ", gebouwd in Kalymnos op de scheepswerf van de familie Saroukou is een exacte kopie van een vaartuig gebouwd in 1938. Dit vaartuig werd gebruikt tot 1980
Een interessant boek is The Sea and the Stone, geschreven door het Australisch echtpaar Charmian Clift en George Johnston, waarin de sponzenvisserij op Kalymnos centraal staat. Het echtpaar verbleef op het eiland in 1954-1955 en schreef er deze roman.