In de spotlights december 2014: Iconen en hun betekenis
#1
[Afbeelding: indespotlights.jpg]

Deze maand 'In de spotlights': Iconen en hun betekenis

Wie kent ze niet? Overal in Griekenland kom je ze tegen: houten, zilveren of bronzen iconen in allerlei vormen en met allerlei doelen.
Kerken en kapelletjes hangen vaak vol met icoontje in de vorm van metalen plaatjes.

Wanneer en waarom worden ze gebruikt? En door wie?
Wie weet er meer over te vertellen? Wie spaart ze (of maakt ze zelfs)?
Kortom, deze maand staat in het teken van de alom bekende iconen. Weet je er iets over te vertellen laat het weten.

[Afbeelding: 2014-23ff.jpg]
(foto gemaakt en ingezonden door Oríste-lid 'Kritikaster').

[Afbeelding: 2wlx5xs.jpg]
(foto: Ross Holidays)

Klik
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




voor alle eerdere "in de spotlights".
Quote
#2
interessant reisverhaal over iconen   

Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




 
Quote
#3
Is er ook iets bekend over de getoonde figuren op de verschillende iconen en waarvoor ze worden 'ingezet'?

Toen wij een aantal jaren geleden op Samos waren en vertelden dat we een maand eerder waren getrouwd, kregen we van de vrouw des huizes een fles wijn én dit icoon met op de achterkant een certificaat dat het een handgemaakte kopie is van een origineel byzantijns icoon. We hebben het tot nu toe maar netjes in de folie laten zitten..........

[Afbeelding: i4mexy.jpg]

Enig idee wat de betekenis ervan is?
Quote
#4
Toevallig was ik deze zomer op het idee gekomen om er een column over te schrijven voor onze website. Dat bleek echter zo eenvoudig niet. Dan maar een gastcolumn: van de drie experts die ik benaderde wilde niemand meewerken. Toch vind ik dat het niet op een Griekse website mag ontbreken. Dan maar zelf aan de slag, maar dat wordt volgend jaar. Daar er namelijk een hele wetenschap achter kleuren, houdingen en letters op de iconen zit , zo ook achter de manier waarop deze worden gemaakt, is het schijven van een column over iconen moeilijker dan het lijkt. Zelf heb ik er twee aan de muur hangen: van eentje weet ik zeker dat deze handgeschilderd is. Ik geniet er dagelijks van. Hoewel nieuw geschilderd stralen ze rust uit. Ik heb in Athene eens een icoonschilder aan het werk gezien. Je kunt de gewenste icoon gewoon bestellen. Zo vroeg ik me af hoe het mogelijk was dat de schilder kaarsrechte lijnen kon schilderen. Wat blijkt: met een verschuifbare lineaal.  Iedere icoon moet voldoen aan voorgeschreven kleuren, houdingen etc en moet geschilderd zijn met eitempura. Volgens mij zijn de eerste iconen ontstaan in Egypte, zeker ben ik daar echter niet van, toch maar eens in gaan verdiepen.
Quote
#5
Uiteraard heb ik me van te voren wat ingelezen over deze materie en kwam tot de ontdekking dat men onder 'iconen' voornamelijk de houten en beschilderde afbeeldingen bedoelt. Hoe heten dan die zilveren/nikkelen/metalen plaatjes die je overal in de kapelletjes en kerken ziet hangen? Ik heb het eens gevraagd aan een Griekse mevrouw in zo'n kapelletje die me wist te vertellen dat de afbeeldingen op die plaatjes overeenkomen met een bepaalde wens (kinderen kunnen krijgen, gezondheid terugkrijgen/behouden enz.).

Ik zag trouwens laatst een stuk over een Nederlandse of Belgische mevrouw die zelf Griekse iconen ontwerpt maar kan het helaas niet meer vinden..........
Quote
#6
De zilverkleurige afbeeldingen zijn volgens mij inderdaad verzoeken om genezing van lichaamsdelen dan wel vervullen van kinderwens. Ik ga me er binnenkort in verdiepen daar experts in schilderkunst of handel er geen mededelingen over willen doen. Risico (ook Grieks woord) is dat info niet correct is. Dit houdt mij nu nog tegen. De materie is complex. Religeieus uiterst gevoelig. Schreef eens biografie over aghios Nektarios. Vroeg om verontschuldigingen voor onjuistheden en om feedback. Gelukkig klopten alle gegevens in column. Zodra religie aan orde is kun je niet voorzichtig genoeg zijn.
Quote
#7
(01 December 2014, 19:03)Ger schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Uiteraard heb ik me van te voren wat ingelezen over deze materie en kwam tot de ontdekking dat men onder 'iconen' voornamelijk de houten en beschilderde afbeeldingen bedoelt. Hoe heten dan die zilveren/nikkelen/metalen plaatjes die je overal in de kapelletjes en kerken ziet hangen? Ik heb het eens gevraagd aan een Griekse mevrouw in zo'n kapelletje die me wist te vertellen dat de afbeeldingen op die plaatjes overeenkomen met een bepaalde wens (kinderen kunnen krijgen, gezondheid terugkrijgen/behouden enz.).

Ik zag trouwens laatst een stuk over een Nederlandse of Belgische mevrouw die zelf Griekse iconen ontwerpt maar kan het helaas niet meer vinden..........

Klopt volgens mij Ger. Ons is dit jaar op Evia ook dit verhaal verteld. Als na gebeden een heilige bv een kinderwens of een genezing vervuld had, laten de mensen vaak dergelijke plaatjes/kruisjes maken en hangen die in de kerk die aan de heilige gewijd is op. Zij vertelde allerlei verhalen over diverse kruisjes/plaatjes/sieraden die er hingen. Vaak worden er ook voor een bepaalde wens dezelfde soort plaatjes of hoe je ze wil noemen, gemaakt.
JohanV's signatuur Many people walk in and out our lives, but only true friends leave footprints.

[Afbeelding: footsteps.png]
Quote
#8
Heten die plaatjes niet tamata? Ze zijn altijd prachtig! Hier een foto van een aantal in een kerkje in Naoussa, Paros.
[Afbeelding: 2d795rs.jpg]
Quote
#9
Mijn vriendin heeft zich ook bezig gehouden met het schilderen van een icoon. Dat is eens iets anders dan het beschilderen van een muur.
[Afbeelding: mwy8ub.jpg]
[Afbeelding: qoj0gy.jpg]
[Afbeelding: 30ivwap.jpg]
Jef Dockx's signatuur " Εγώ... σαλεύω, ή το νησι... ταξιδεύει; "
                                                      ( Κ. Ι. ΣΕΡΒΑΝΤΩΝΑΚΗ )

Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Quote
#10
(01 December 2014, 15:36)Ger schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Is er ook iets bekend over de getoonde figuren op de verschillende iconen en waarvoor ze worden 'ingezet'?

Toen wij een aantal jaren geleden op Samos waren en vertelden dat we een maand eerder waren getrouwd, kregen we van de vrouw des huizes een fles wijn én dit icoon met op de achterkant een certificaat dat het een handgemaakte kopie is van een origineel byzantijns icoon. We hebben het tot nu toe maar netjes in de folie laten zitten..........

[Afbeelding: i4mexy.jpg]

Enig idee wat de betekenis ervan is?

Een gedeelte van de tekst bovenaan ( eerste twee lijnen)is  "Η συναξις των σαμιωτων" ,  "De congregatie van de Samioten ". De vrouw in het midden ( ΜΡ   θΥ = Η Μητέρα του Θεού )  is Θεοτόκος  zij die God heeft gebaard of H Παναγια , bij ons beter gekend als Maria.  Voor zover mijn ontcijfering.
Zoek eens " Συναξη Της Παναγιας Της Μακρινης " !!!
Jef Dockx's signatuur " Εγώ... σαλεύω, ή το νησι... ταξιδεύει; "
                                                      ( Κ. Ι. ΣΕΡΒΑΝΤΩΝΑΚΗ )

Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Quote
#11
Ik heb zelf jaren cursus gevolgd om iconenschrijver te worden en wou daarom ook graag hierbij wat uitleg geven.
Een verkorte handleiding:

Het woord “icoon” is afgeleid van het Griekse “εικόνα”.

Een icoon wordt niet geschilderd maar geschreven. Alles ligt vast, zo mag de verf enkel bestaan uit natuurlijke producten, met eigeel als bindmiddel, genoemd:  tempera. Vroeger mocht er alleen volledig gedroogd lindehout gebruikt worden, wegens de huidige zeldzaamheid hiervan mogen vandaag ook andere houtsoorten, zelfs mfd, gebruikt worden, al heeft gedroogd hout nog altijd de voorkeur.

Er zijn regels en voorschriften, in 1551 vastgelegd, waarvan de iconschrijver niet mag afwijken. De klederdracht van de personages staat vast, de gebaren, ook gelaatstrekken van de heiligen en vele andere details. Alles heeft een symbolische betekenis en is vastgelegd in boeken bewaard op de heilige berg Athos (voor de Griekse iconen). Ook de kleuren mogen zo maar niet gekozen worden. Elke kleur heeft zijn betekenis: rood is de kleur van het goddelijke, purper is de keizerlijke kleur, blauw de kleur van het menselijke, groen de kleur van de jeugd, vruchtbaarheid en geborgenheid, wit de kleur van het goddelijke licht, goud is de afstraling van de goddelijke zonneglans. Zo mag voor de maagd Maria nooit geel gebruikt worden, dit is de kleur van de lichtzinnigheid.

Er mag ook  niet zomaar op het kale hout geschilderd worden. Eerst wordt een linnen of katoenen doek, ingestreken met konijnenlijm, op de plank aangebracht. Het doek laat een betere hechting toe van het levkas (krijtoplossing) dat nadien wordt aangebracht in ongeveer 10 à 15 lagen om barsten te voorkomen door werking van het hout. Eenmaal dat de levkas goed is gehard wordt deze gepolijst tot het spiegelglad wordt.

Dan komt de voortekening er op. Deze wordt gemaakt aan de hand van een afbeelding van een oude icoon. Hiervan mag men in principe niet afwijken, enkel een kleine afwijking wordt getolereerd, voor de rest moet de iconenschrijver zich houden aan de studies en schetsen, zoals deze voorkomen in de daartoe voorziene boeken.
Nadien wordt de stralenkrans en indien nodig ook bepaalde vlakken van het personage, met bladgoud verguld. Ook de achtergrond wordt wel eens in bladgoud gezet. Eens dit gedaan worden de kleding, de handen, het aangezicht en voorwerpen in de gewenste kleur gezet. Het kleuren of schrijven vergt diverse lagen en moet zeer minutieus in de juiste volgorde worden toegepast.

Als de icoon af is krijgt die een naam, dient een bepaalde droogtijd in acht te worden genomen en wordt  een beschermlaag OLIFA (mengsel van lijnolie en hars) met de handpalm aangebracht.

Het enige dat dan nog dient te gebeuren is de wijding door de papas, zonder dat blijft het gewoon een afbeelding.

[Afbeelding: 344ef6v.jpg]
Quote
#12
Wouw, da's nog eens waardevolle informatie Prasoudi Smile .
En wat leuk en vooral apart dat jij zelf ook iconen 'schrijft'; hoe ben je op dat idee gekomen?
Ik word nu wel behoorlijk nieuwsgierig, heb je een paar voorbeelden van wat je zoal aan iconen hebt gemaakt?
En laat jij ze ook door een pappa zegenen of maak je ze alleen voor je eigen plezier?
Quote
#13
Prasoudi, ongelooflijk prachtig als je dit allemaal kan!


Viviane.
Quote
#14
@ Prasoudi: uit de kunst, zowel de icoon als de tekst. Misschien moet ik jouw vragen voor de gastcolumn? De afbeelding is Russisch, en niet Grieks toch?
Quote
#15
(02 December 2014, 01:01)Jef Dockx schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




(01 December 2014, 15:36)Ger schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Is er ook iets bekend over de getoonde figuren op de verschillende iconen en waarvoor ze worden 'ingezet'?

Toen wij een aantal jaren geleden op Samos waren en vertelden dat we een maand eerder waren getrouwd, kregen we van de vrouw des huizes een fles wijn én dit icoon met op de achterkant een certificaat dat het een handgemaakte kopie is van een origineel byzantijns icoon. We hebben het tot nu toe maar netjes in de folie laten zitten..........

[Afbeelding: i4mexy.jpg]

Enig idee wat de betekenis ervan is?

Een gedeelte van de tekst bovenaan ( eerste twee lijnen)is  "Η συναξις των σαμιωτων" ,  "De congregatie van de Samioten ". De vrouw in het midden ( ΜΡ   θΥ = Η Μητέρα του Θεού )  is Θεοτόκος  zij die God heeft gebaard of H Παναγια , bij ons beter gekend als Maria.  Voor zover mijn ontcijfering.
Zoek eens " Συναξη Της Παναγιας Της Μακρινης " !!!

Er staat Η συναξις των σαμιωτων αγιων, de congregatie van de Samiotische Heiligen. Het betreft een feestikoon van de heiligen van Samos. Ze staan gegroepeerd rond de Moeder Gods. Voor de liefhebbers: kijk eens op
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




. Dit is de website van het gelijknamige blad dat vier keer per jaar verschijnt.
Quote
#16
(01 December 2014, 23:47)JohanV schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




(01 December 2014, 19:03)Ger schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Uiteraard heb ik me van te voren wat ingelezen over deze materie en kwam tot de ontdekking dat men onder 'iconen' voornamelijk de houten en beschilderde afbeeldingen bedoelt. Hoe heten dan die zilveren/nikkelen/metalen plaatjes die je overal in de kapelletjes en kerken ziet hangen? Ik heb het eens gevraagd aan een Griekse mevrouw in zo'n kapelletje die me wist te vertellen dat de afbeeldingen op die plaatjes overeenkomen met een bepaalde wens (kinderen kunnen krijgen, gezondheid terugkrijgen/behouden enz.).

Ik zag trouwens laatst een stuk over een Nederlandse of Belgische mevrouw die zelf Griekse iconen ontwerpt maar kan het helaas niet meer vinden..........

Klopt volgens mij Ger. Ons is dit jaar op Evia ook dit verhaal verteld. Als na gebeden een heilige bv een kinderwens of een genezing vervuld had, laten de mensen vaak dergelijke plaatjes/kruisjes maken en hangen die in de kerk die aan de heilige gewijd is op. Zij vertelde allerlei verhalen over diverse kruisjes/plaatjes/sieraden die er hingen. Vaak worden er ook voor een bepaalde wens dezelfde soort plaatjes of hoe je ze wil noemen, gemaakt.

Het is misschien pietluttig, Ger, maar ikonen 'ontwerp' je niet. Het patroon, het schema, is al eeuwen geleden door de Kerk vastgelegd. Ook de kleuren (gemaakt met temperaverf). Daarom lijken ikonen ook zo op elkaar. Je schildert/schrijft ze. Binnen de vastgestelde kaders is er voor ikoonschilders een kleine (stijl) vrijheid. Zie verder de uitleg van Prasoudi. 
Quote
#17
Interessante topic. Zo leert een mens nog eens wat.
duimpie
Patrick's signatuur
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Quote
#18
(04 December 2014, 22:50)Patrick schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Interessante topic. Zo leert een mens nog eens wat.
duimpie

Helemaal mee eens Patrick; er is relatief weinig over te vinden vandaar dat ik het maar eens 'In de picture' zette.
Erg knap trouwens als je dit zo mooi kunt zoals Prasoudi en de vriendin van Jef Dockx, m'n complimenten aan beiden hoor up
Quote
#19
(04 December 2014, 16:29)Erwin schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




@ Prasoudi: uit de kunst, zowel de icoon als de tekst. Misschien moet ik jouw vragen voor de gastcolumn? De afbeelding is Russisch, en niet Grieks toch?

Deze icoon is inderdaad Russisch, meer bepaald de Moeder Gods van Korsoen. Het kind vlijt zich teder tegen de wang van zijn Moeder.
De oer-icoon was in Byzantijns keizerlijk bezit als geschenk voor de vorstin Euphrosine van Polozk. Omdat de oer-icoon via Korsoen (Grieks = Chersones) in Rusland werd binnengebracht noemde men nadien alle iconen die via Korzoen binnenkwamen "iconen van Korsoen".
Quote
#20
Voor de forumleden die iconen in hun bezit hebben en waar misschien deze afkortingen op voorkomen:

[Afbeelding: 343lp3m.jpg]
Dit zijn Russische  afkortingen maar ook de meeste Griekse iconen worden gekenmerkt door de afgekorte vorm van de in- en opschriften:

vb:   Moeder Gods
ΜΗΤΗΡ  ΘΕΟΥ = volledige vorm
ΜΡ  ΘΥ = verkorte vorm , slechts begin- en eindletter. De niet-geschreven letters worden met een streepje boven de afkorting gemaakt (zie bovenstaand lijstje)
Quote
#21
En niet te vergeten Agios Nikolaos, de beschermheilige van de zeelieden, elk boot groot of klein heeft wel een afbeelding aan boord.

[Afbeelding: 2i27cxc.jpg]


[Afbeelding: 73nngk.png]
Arthur's signatuur Health is not valued till sickness comes.
Quote
#22
Ik heb bijna dezelfde gemaakt (de schaduwen op de achtergrond zijn de weerkaatsing van het flitslicht op het bladgoud).

[Afbeelding: 34y4b9v.jpg]
Quote
#23
Zoals beloofd: ik heb onderzoek gedaan naar de oorsprong van Griekse iconen. Ik heb vier deskundigen benaderd voor een gastcolumn: twee van hen namen niet eens de moeite te reageren, eentje reageerde zelfs erg vijandig. Eentje verwees naar een ander, dan maar zelf op onderzoek.Sommigen hadden een eigen icoon handel, of schilderscursus.  Vele vele uren van speuren en schrijven later resulteerde in  de column:

Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.






Vooralsnog  niet vrijgegeven voor publicatie op andere websites, maar voor geïnteresseerden: wat heeft Egypte met icoon - schrijverskunst te maken? Het Katharini klooster in Egypte met de eerste icoon? Mummies? Van wanneer en waar dateert het aureool?  Tientallen uren research: je leest het in tien minuten.

Met respect en dank voor alle hierbovenstaande bijdragen.
Quote
#24
Ik heb ca 4 jaar les gehad in Kalligrafie, vele mooie werkstukken gemaakt en daar moet je al  een Engel-geduld voor hebben ... Toen ik gevraagd werd om een curcus te volgen, om Ikonen te leren maken  had ik dat  na lang nadenken alsnog afgeslagen... want hier heb je echt wel  ,,Engelen,, geduld voor nodig.

Voor de belangstellende onder ons ....Ik kwam deze mooie site tegen met veel info over ikonen .
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.







Ze heeft ook een FB pagina en daar staan o.a ook foto,s  op van ikonen  waaronder ook foto,s  ,, gemaakt in Kreta,,  :)
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Quote


Lijst met mogelijk verwante discussies
Discussie Auteur Reacties Weergaven Laatste bericht
  In de spotlights dec 2016: December op z'n Grieks Ger 7 6.706 10 December 2016, 16:19
Laatste bericht: Patrick
  In de spotlights januari 2014: Pilion/Magnesia Ger 47 40.075 11 June 2016, 18:57
Laatste bericht: Ger
  In de spotlights november 2014: Scheepswrakken Ger 30 28.895 01 December 2014, 10:57
Laatste bericht: Wim M
  In de spotlights oktober 2014: Ontdekken of vaste stek? Ger 23 16.531 20 October 2014, 09:41
Laatste bericht: Goedas
  In de spotlights september 2014: Thessaloniki Ger 18 15.590 13 October 2014, 12:34
Laatste bericht: Rolf
  In de spotlights augustus 2014: Zakynthos Ger 34 23.068 30 September 2014, 15:18
Laatste bericht: lumix
  In de spotlights maart 2014: De Meteora kloosters Ger 35 30.577 06 August 2014, 19:51
Laatste bericht: Vito
  In de spotlights juli 2014: Tijdschriften over Griekenland Ger 24 19.041 22 July 2014, 22:01
Laatste bericht: Corry
  In de spotlights juni 2014: Thassos Ger 6 6.806 21 June 2014, 13:53
Laatste bericht: Sophia
  In de spotlights mei 2014: Zagoria Ger 9 8.750 28 May 2014, 16:32
Laatste bericht: Cynthia

Ga naar forum:


Gebruikers die deze discussie lezen: 1 gast(en)