Grieksegids nieuws     
Omikron, OOOmikron of omiKRON: hoe spreek je dat in vredesnaam uit?
#1
Inmiddels hoor je het woord omikron overal; zo heet de nieuwe variant van het coronavirus immers. Maar tot voor kort hadden nog maar weinig Nederlanders van het woord gehoord. Maar hoe spreek je omikron nou goed uit? En schrijf je het nou met een k of een c?

Veel mensen spreken het woord uit met een lange o-klank ("ooooomiekron") maar je hoort ook regelmatig omikron met een korte o voorbijkomen ("ommiekron", zoals demissionair premier Mark Rutte zaterdag zei in de persconferentie). Wat is nou juist?
Omikron is de vijftiende letter uit het Griekse alfabet en staat voor de kleine o, met een kort gerekte klank. In het oud-Grieks werd er onderscheid gemaakt tussen lange en korte klinkers. Daarbij duurde de lange versie twee keer zo lang als de korte klinker. Er was destijds dus ook een aparte, verlengde omikron, die een 'oo' opleverde.
In het moderne Grieks is dat onderscheid verloren gegaan. Inmiddels is de uitspraak van omikron met een lange 'oo'.
Ook de klemtoon van het woord is verschoven. "Het zou zo zijn dat de Grieken zelf vroeger omiKRON zeiden", zegt Ton den Boon, hoofdredacteur van de Dikke Van Dale. "Wij leggen in het Nederlands het accent op de eerste lettergreep."
Kortom: een lange o en de klemtoon op de eerste lettergreep. 

Omikron of omicron?
En dan is er nog de spelling. Bij bijvoorbeeld De Telegraaf wordt vaak omicron geschreven, terwijl we bij NU.nl steevast kiezen voor omikron, met een k.
"We zien dat sommige Nederlandse kranten omikron met een c spellen. Maar dat is eigenlijk de gelatiniseerde spelling van de omikron met een k", zegt Den Boon. Engelstaligen schrijven omikron met een c. In het Nederlands wordt dat soms overgenomen, terwijl de letter c helemaal niet voorkomt in het Griekse alfabet.
Als we in Nederland dus omicron schrijven, maken we er als het ware een leenwoord uit het Engels van. En dat hoeft niet, want we hebben gewoon onze eigen versie. En dat woord is zelfs al jaren te vinden in de Dikke Van Dale - maar dan nog wel met die andere betekenis.


Reactie van een lezeres:
Eva_RVH

Als classica kan ik het niet laten te reageren. Omikron is in het oud-grieks niet 1 woord maar 2. De o mikron (kleine o) staat tegenover de o mega (grote o). Bij o mikron is er daarmee sprake van 2 accenten: op o en op -on. Dit was in het oud-grieks geen klemtoon (stress-accent) maar een melodisch accent, zoals het Limburgs en Noors/Zweeds nu nog hanteren. De uitspraak van de o valt ergens tussen de woorden top en taupe. De uitspraak zoals we die nu gebruiken voor oud-Grieks is gebaseerd op het systeem voor Latijn. Hierbij valt een klemtoon (stress-accent) op de 2e lettergreep van achteren. Bovendien maken we er 1 woord van en zeggen “ómikron”. Alleen een goede latinist/graecus houdt soms rekening met het feit dat het 2 woorden zijn. Daarom zeggen sommige mensen (met bijv een gymnasium achtergrond) “omíkron”. Wat betreft de discussie over uitspraak regels is het belangrijk te beseffen dat deze veranderen. Want wie zegt nog catálogus en niet catalógus?

Bron: nu.nl
Quote
#2
Aansluitend op deze interessante discussie heb ik als leek, die geen klassieke talen in zijn pakket had, een vraag die me al jaren dwarszit.
Hoe is de juiste uitspraak van het woord Heracles?
Dit in verband met de veranderde klemtoon in het benoemen van gelijknamige voetbalclub.
Vroeger was het Heracles met de klemtoon op de eerste lettergreep en sinds de jongere reporters hun verslag doen, valt de klemtoon op de tweede lettergreep.
Ik hoop dat een classicus/classica me uit de brand wil en kan helpen, bij voorbaat dank !
Quote
#3
(22 December 2021, 14:48)Pieter schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




Aansluitend op deze interessante discussie heb ik als leek, die geen klassieke talen in zijn pakket had, een vraag die me al jaren dwarszit.
Hoe is de juiste uitspraak van het woord Heracles?
Dit in verband met de veranderde klemtoon in het benoemen van gelijknamige voetbalclub.
Vroeger was het Heracles met de klemtoon op de eerste lettergreep en sinds de jongere reporters hun verslag doen, valt de klemtoon op de tweede lettergreep.
Ik hoop dat een classicus/classica me uit de brand wil en kan helpen, bij voorbaat dank !
Voor al deze klemtonen en uitspraken heb ik mijn vrouw voor, vaak moet ik nog aan haar vragen of het met D of T geschreven wordt.
Ik ben beter met cijfertjes en koersen omrekenen.
Arthur's signatuur Health is not valued till sickness comes.
Quote
#4
hahaha uitspraken, ik ben geen voetbal fan, en heb jaren gedacht dat de voetbalploeg Olympiakos , uit kos kwam. op Belgische radio laten ze dikwijls een fractie van pauze vallen of leggen ze de klemtoon anders waardoor het klinkt als Olympia - kos .
Quote
#5
@ Pieter Ηρακλής dus de klémtoon op de laatste i
Quote
#6
Laat Tom Egberts dit niet lezen! (Presentator NOS Sport. Heracles aanhanger in hart en nieren.)
Quote
#7
(22 December 2021, 20:06)maria kaptein schreef:
Forummededeling: De links en/of foto's in dit bericht zijn alleen zichtbaar voor leden van dit forum.
Ben je (nog) geen lid registreer je dan eerst en word lid. Ben je al lid meld je dan aan.




@ Pieter  Ηρακλής  dus de klémtoon op de laatste i

Omdat het Griekse alfabet voor mij een soort abracadabra is, begrijp ik uw antwoord niet helemaal. Bedoelt u dat de klemtoon op de laatste lettergreep ligt, dus heraCLES ? 
Of is het toch HEracles, zoals in het verleden werd uitgesproken of heRAcles, zoals momenteel door de meeste reporters wordt gezegd?
Leuk weetje voor de voetbalvolgers: heel lang geleden werd de naam van de Zweedse Feyenoorder Ove Kindvall door reporter Herman Kuiphof uitgesproken als Ove Tsjiendval met als gevolg dat Herman de bijnaam Herman Tsjuiphof kreeg. Smile
Quote
#8
Iraklís in Latijnse letters, dus ja klemtoon op laatste lettergreep.

Maarja dat is in het Grieks.....
Net zoals het overheerlijke mousaká, ook de klemtoon op de laatste lettergreep

María
Quote


Lijst met mogelijk verwante discussies
Discussie Auteur Reacties Weergaven Laatste bericht
  Εντάξει - in orde, o.k. (spreek uit: endaxie) petra mens-omtzigt 0 1.082 20 August 2019, 06:15
Laatste bericht: petra mens-omtzigt

Ga naar forum:


Gebruikers die deze discussie lezen: 1 gast(en)